Doping kontrollerinin etkili ve güvenilir bir şekilde yürütülmesi için, doping kontrolüne tabi tutulacak sporcuların seçimi titizlikle planlanmakta ve uygulanmaktadır. Bu süreç, Doping Kontrolü ve Soruşturmalara İlişkin Uluslararası Standart (ISTI) ile uyumlu şekilde yürütülmekte ve birçok farklı kriter göz önünde bulundurularak şekillendirilmektedir.
Sporcuların Doping Kontrolüne Tabi Tutulması
Sporcular, Türkiye Dopingle Mücadele Komisyonu (TDMK) Kayıtlı Doping Kontrol Havuzunda yer alıp almadıklarına bakılmaksızın, doping kontrolüne tabi tutulabilirler.
Doping kontrolleri:
→Müsabaka içi ya da müsabaka dışı dönemlerde,
→Antrenman sırasında ya da farklı bir yerde (örneğin sporcunun ikamet adresinde),
→Rastgele ya da hedefe yönelik şekilde,
→Önceden haber verilmeksizin gerçekleştirilir.
Sporcu Seçim Sürecinde Göz Önünde Bulundurulan Kriterler
Sporcuların doping kontrolüne tabi tutulmasına yönelik seçim süreci, TDMK tarafından stratejik biçimde planlanmakta ve doping kontrol dağılım planı doğrultusunda yürütülmektedir.
Bu süreçte aşağıdaki kriterler dikkate alınmaktadır:
→İlgili spor dalının fiziksel gereksinimleri ve bu sporda yasaklı madde veya yöntemin ortaya çıkarabileceği performans artırıcı etkiler,
→Spor dalına özgü dopingle mücadele geçmişi ve analiz istatistikleri,
→Yasaklı madde kullanım ve dopingle mücadele kural ihlali eğilimleri üzerine mevcut araştırmalar (örneğin, bilimsel dergilerde yer alan makaleler),
→Spordaki olası yasaklı madde kullanımına ilişkin uygulamalar veya dopingle mücadele kural ihlalleri ile ilgili edinilen teknik bilgiler ve elde edilen istihbaratlar,
→Sporcunun standart müsabaka takvimi, müsabaka sezonu, başarısı ve antrenman programı,
→Uluslararası veya ulusal çapta düzenlenen büyük turnuvalarda yer alan spor dallarının risk düzeyleri,
→Sporcuya özgü veriler (biyolojik pasaportta olağan dışı bulgular, bulunabilirlik bildirimlerine ilişkin riayetsizlik, geçmiş dopingle mücadele kural ihlalleri vb.).
Hedefe Yönelik Kontroller
Bazı durumlarda, doping kontrolü rastgele değil, hedefe yönelik olarak planlanır. Hedefe yönelik kontrollerde, spor dalına özgü risk unsurları ve bireysel kriterler önemli rol oynar. Bu yaklaşım, dopingle mücadelede kaynakların etkili kullanılmasını ve yüksek risk taşıyan alanlara odaklanılmasını sağlar.
Temiz Spor için Doping Kontrolünün Önemi
Tüm bu süreçlerin nihai amacı; adil ve temiz bir spor ortamı tesis etmek, sporun ruhunu ve sporcunun emeğini ve sağlığını korumaktır. Doping kontrolleri, yalnızca kurallara aykırı davranışları tespit etmeye yönelik değil, aynı zamanda temiz spor kültürünü destekleyici bir önlem olarak da değerlendirilmektedir.
