Search
Close this search box.
Search
Close this search box.

Sporcu Hak ve Sorumlulukları

Doping Kontrol Sürecinde Sporcu Hakları

→Doping kontrol süreci boyunca yanında bir temsilci bulundurmak.

→Doping kontrol süreci hakkında sorular sormak.

→ Doping kontrolünü reddetmeniz halinde doğacak sonuçlara dair bilgilendirilmek.

→ Gerektiğinde ve mümkün olduğunda tercüman bulundurmak.

→ Doping Kontrol Görevlisinden kimlik ibraz etmesini talep etmek.

→ Doping Kontrol Görevlisi ve Eşlikçinin gözlemi altında ısınma/soğuma faaliyetlerini tamamlamak.

→ Geçerli sebeplerle doping kontrol istasyonuna gecikmeli gitme talebinde bulunmak.

→ En az 3 adet orijinal ve tek tek paketlenmiş idrar toplama kabı ve doping kontrol kiti arasından seçim yapmak.

→ Engelli veya reşit olmayan bir sporcu ise, örnek alım sürecinde değişiklik istemek.

→ İdrar örneği verilişi sırasında gözlemi yapan Doping Kontrol Görevlisinin sizinle aynı cinsiyetten olmasını talep etmek.

→ Doping kontrol formu ve ek rapor formuna varsa yorumlarını yazmak.

→ Doping kontrol formalarının birer kopyasını almak.

→ Doping kontrol analiz sonucunu öğrenmek.

→ A Örneğinin pozitif çıkması halinde tanınan süre içerisinde B Örneği analizi talep etmek.

→ B Örneği analizine tanıklık etmek için laboratuvarda bulunmak.

→ Yaptırım uygulanması halinde savunma ve itiraz etme haklarını kullanmak.

Doping Kontrol Sürecinde Sporcu Hakları

→Doping kontrol süreci boyunca yanında bir temsilci bulundurmak.

→Doping kontrol süreci hakkında sorular sormak.

→ Doping kontrolünü reddetmeniz halinde doğacak sonuçlara dair bilgilendirilmek.

→ Gerektiğinde ve mümkün olduğunda tercüman bulundurmak.

→ Doping Kontrol Görevlisinden kimlik ibraz etmesini talep etmek.

→ Doping Kontrol Görevlisi ve Eşlikçinin gözlemi altında ısınma/soğuma faaliyetlerini tamamlamak.

→ Geçerli sebeplerle doping kontrol istasyonuna gecikmeli gitme talebinde bulunmak.

→ En az 3 adet orijinal ve tek tek paketlenmiş idrar toplama kabı ve doping kontrol kiti arasından seçim yapmak.

→ Engelli veya reşit olmayan bir sporcu ise, örnek alım sürecinde değişiklik istemek.

→ İdrar örneği verilişi sırasında gözlemi yapan Doping Kontrol Görevlisinin sizinle aynı cinsiyetten olmasını talep etmek.

→ Doping kontrol formu ve ek rapor formuna varsa yorumlarını yazmak.

→ Doping kontrol formalarının birer kopyasını almak.

→ Doping kontrol analiz sonucunu öğrenmek.

→ A Örneğinin pozitif çıkması halinde tanınan süre içerisinde B Örneği analizi talep etmek.

→ B Örneği analizine tanıklık etmek için laboratuvarda bulunmak.

→ Yaptırım uygulanması halinde savunma ve itiraz etme haklarını kullanmak.

Doping Kontrol Sürecinde Sporcuların Sorumlulukları

→ Doping kontrol sürecinin gerekliliklerine ve doping kontrol personelinin talimatlarına uymak.

→ Gecikme için geçerli sebepler olmadığı sürece derhal doping kontrol istasyonuna gitmek.

→ Resimli kimlik ibraz etmek.

→ Bildirim yapıldığı andan doping kontrol işlemi bitinceye kadar Doping Kontrol Görevlisi veya Eşlikçinin gözleminde kalmak.

→ Kendi idrar toplama kabı ve örneğini daima kontrolü altında tutmak ve Doping Kontrol Görevlisinin gözü önünde bulunmak.

→ Doping kontrol formuna yazılan örnek kodu da dahil olmak üzere forma işlenen bütün bilgilerin doğru ve eksiksiz olup olmadığını kontrol etmek.

→ Güncel Yasaklılar Listesinden haberdar olmak.

→ Tedavi görüyorsa, Yasaklılar Listesinde yer alan bir maddeyi ilaç olarak kullanmamak için sporcu olduğuna ve dopingle mücadele kurallarına tabi olduğuna dair doktorunu bilgilendirmek.

→ Besin destek ürünleri de dahil olmak üzere yasaklı maddeleri tüketmediğinden emin olmak.

→ Herhangi bir doping kontrol havuzunda bulunuyorsa Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnası için başvuru süreçleri hakkında bilgi sahibi olmak.

→ Kendisinden istendiği takdirde bulunabilirlik bildirimlerini eksiksiz olarak yapmak.

→ Gerekli olduğunda doping kontrolüne tabi tutulmak ve doping kontrolüne doping kontrol formunu imzalayarak onay vermek.

Engelli Sporcuların Doping Kontrol Sürecinde
Hak ve Sorumlulukları

Dünya Dopingle Mücadele Kurallarında belirtildiği gibi, engelli sporcular örnek alma sürecinde değişiklikler talep edebilir.

→ Sporcu, doping kontrol işlemlerinin bazı aşamalarında veya tüm aşamalarda, engel durumunda bağlı olarak örnek alma işlemlerini ve evrak işlerini tamamlarken sporcu temsilcisi veya Doping Kontrol Personelinden yardım talep edebilir.

→ Doping kontrol işlemlerinde sporcu temsilcisi, sporcuya tuvalet alanı dahil olmak üzere eşlik edebilir ve idrar örneği gözlemi yapan Doping Kontrol Personelini sürecin tanığı olarak gözlemleyebilir, sporcu temsilcisi örnek alımında doğrudan idrar gözlemi yapamaz.

Aşağıda yer alan Sporcuların Dopingle Mücadele Hakları, bilgilendirme amaçlı olup, resmi çeviri niteliği taşımamaktadır. Orijinal metin ile arasında anlam farklılığı olması durumunda İngilizce metin esas alınacaktır. Orijinal metne aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz. 

 

Fırsat Eşitliği
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları ve Uluslararası Standartlarda belirtildiği gibi Sporcular, temiz spor ortamında antrenman yapma ve müsabakalarda en yüksek düzeyde performans göstermek için fırsat eşitliği hakkına sahiptir.
Hakkaniyete uygun ve adil doping kontrol programları
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları, Doping Kontrolü ve Soruşturmalara İlişkin Uluslararası Standartlar, İmza Sahipleri Tarafından Dünya Dopingle Mücadele Kurallarıyla Uyumluluğa İlişkin Uluslararası Standartlarda belirtildiği gibi Sporcular, Kurallara ve Uluslararası standartlara uygun olarak doping kontrol sürecinde uygulanan hakkaniyete ve adil doping kontrol programlarına sahip olma hakkına sahiptir.
Tıbbi tedavi ve sağlık haklarının korunması
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları 4.4 Maddesinde belirtildiği gibi,en; Sporcular, doping yoluyla sağlıklarını tehlikeye atan fiziksel veya duygusal her türlü baskıdan kurtulma hakkına sahiptir. Sporcular, Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnalarına İlişkin Uluslararası Standartlar uyarınca Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnası onayı (tıbbi bir durumu olan sporcuların yasaklanmış bir maddeyi veya yasaklanmış bir yöntemi kullanmalarına tedavi amacıyla izin verilmesi) alma hakkına sahiptir.
Adil Yargılanma Hakkı
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları 8. ve 13. Maddeleri, Sonuçların Değerlendirilmesine İlişkin Uluslararası Standartlarda belirtildiği gibi; Sporcular adil, tarafsız ve bağımsız bir duruşma kurulu tarafından makul bir süre içinde adil yargılanma hakkı ve özellikle kararın gerekçelerinin açıklanmasını içeren gerekçeli karar dahil olmak üzere adalet hakkına sahiptir. İtiraz sürecinde bir sporcunun adil, tarafsız, operasyonel ve kurumsal olarak bağımsız bir duruşma heyetinde masrafları sporcuya ait olmak üzere bir avukat tarafından temsil edilme ve zamanında yazılı, gerekçeli bir karar alması hakkı vardır.
Hesap Verebilirlik İlkesi
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları, İmza Sahipleri Tarafından Dünya Dopingle Mücadele Kurallarıyla Uyumluluğa İlişkin Uluslararası Standartlarda belirtildiği gibi; Sporcular, üzerlerinde yargı yetkisi bulunan herhangi bir dopingle mücadele kuruluşunun eylemlerinden veya ihmallerinden ilgili uyumluluk sistemleri aracılığıyla sorumlu tutma hakkına sahiptir ve bir sporcu, var olduğuna inandıkları herhangi bir uyumluluk sorununu ilgili personele veya bir dopingle mücadele kuruluşuna bildirebilir.
İhbarcıların Hakları
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları Madde 2.11 gereği Sporcular, diğer sporcuların, sporcu destek personelinin ve diğer kişilerin herhangi bir olası doping davranışını veya dopingle mücadele kuruluşlarının herhangi bir uyumsuzluğunu bildirmek için anonim (isimsiz) bilgi paylaşım mekanizmasına erişme hakkına sahiptir. Sporcular, olası dopingle mücadele kural ihlallerini veya uyumsuzluklarını bir ihbar mekanizması aracılığıyla bildirme ve onları ihbardan caydırmaya yönelik tehditlere veya vazgeçirme amaçlı eylemlere maruz kalmaktan korunma hakkına sahiptir.
Eğitim Hakkı
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları Madde 18, Eğitime İlişkin Uluslararası Standartlar gereği Sporcular, Dopingle Mücadele Kuruluşlarından Dopingle Mücadele Eğitimi ve bilgi alma hakkına sahiptir.
Kişisel Verilerin Korunması
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları Madde 5.5 ve 14.6, Özel Hayatın ve Kişisel Verilerin Korunmasına İlişkin Uluslararası Standartlarda belirtilen Sporcular, kişisel bilgilerinin işlenmesi hakkında bilgilendirilme, bir kopyasına erişme ve artık dopingle mücadele amacına hizmet etmediğinde silinmesini talep etme hakkı da dahil olmak üzere, veri toplayan, kullanan ve paylaşan Dopingle Mücadele Kuruluşları tarafından adil, yasal ve güvenli bir şekilde kişisel verilerinin işlenmesi hakkına sahiptir.
Tazminat Hakkı
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları Madde 10.11 kapsamında bir Sporcu, dopingle mücadele kuralını ihlal ederek söz konusu Sporcuyu zarara uğratmış olan başka bir Sporcudan veya Kişiden tazminat talep etme hakkına sahiptir. Tazminat takibi, Dünya Dopingle Mücadele Kuralları dışında, Sporcunun kendi ülkesindeki tüm yasa veya yönetmeliklere uygun olacaktır. (Dünya Dopingle Mücadele Kuralları Madde 10.10) Bir Dopingle Mücadele Kuruluşu tarafından yaptırım uygulanan Sporcudan geri alınan herhangi bir para ödülü, Dopingle Mücadele Kuruluşunun makul çabalarına tabi olarak, kural ihlalinde bulunan Sporcu müsabakaya katılmamış olsaydı bu ödülü almaya hak kazanacak Sporculara yeniden dağıtılacaktır. (Dünya Dopingle Mücadele Kuralları Madde 10.11)
Himaye Edilen Kişilerin Hakları
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları Madde 14.3.7 kapsamında Himaye Edilen Kişi olarak tanımlanan Sporcular, kusurlarının değerlendirilmesi de dahil olmak üzere yaşları veya hukuki ehliyetlerinin bulunmaması nedeniyle daha fazla korumaya sahip olacak ve kişinin kimliği ve ihlaline ilişkin bilgiler kamuoyuna ilan edilmeyecektir.
Doping Kontrolü Sırasındaki Haklar
Doping Kontrolü ve Soruşturmalara İlişkin Uluslararası Standartlar kapsamında, bir Sporcunun, doping kontrolünde örnek alımına tabi olduğunda, Doping Kontrol Görevlisinin kimliğini görme, sorma ve/veya Örnek alım süreci hakkında ek bilgi, Örnek almaya yetkili kuruluşun ismi, Örnek alımının türü ve Örnek alımından önce uyulması gereken koşullar hakkında bilgilendirilme hakkı, idrar örneği verebilmek için sıvı tüketme hakkı (Analiz için Uygun Özgül Ağırlık gerekliliğini karşılayan bir Örnek vermemişlerse), bir temsilcinin eşlik etme hakkı, geçerli nedenlerle Doping Kontrol İstasyonuna girişi erteleme hakkı, hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirilme hakkı, süreçle ilgili her türlü endişeyi belgeleme hakkı ve Örnek Alma Oturumu kayıtlarının bir kopyasını alma hakkı.
B Örneği Analizi Talep Etme Hakkı
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları Madde 7.2 ve 7.4.5 ve Sonuçların Değerlendirilmesine İlişkin Uluslararası Standartlar kapsamında bir Sporcunun, Yasaklı Madde veya Yasaklı Yöntem için A Örneğinin analiz sonucu pozitif çıktığında, B Örneğinin belirlenen süre sınırları içinde analiz edilmesini ve B Örneğinin açılışında hazır bulunmasını veya katılamayacaklarsa bir temsilcisinin hazır bulunmasını veya ilgili adına bağımsız bir Kişinin şahitliğinde bulunmasını talep etme hakkı vardır. (Sonuçların Değerlendirilmesine İlişkin Uluslararası Standartlar, Laboratuvarlara İlişkin Uluslararası Standartlar) B Örneği analiz sonucunun A Örneği bulgusunu doğrulamadığı durumlarda, Geçici Olarak Askıya Alınan Sporcunun, koşullar izin verdiği takdirde, mevcut müsabakaya ve Uluslararası Federasyonun ilgili kurallarına bağlı olarak sonraki Müsabakalara katılmasına izin verilir. Bir Takım Sporunda, eğer takım hala Turnuvaya devam ediyorsa, Sporcu gelecekteki Müsabakalara katılabilir.
Diğer hak ve özgürlükler
Mevcut bir hak veya özgürlük, yalnızca bu metinde yer almaması veya kısmen yer alması nedeniyle yürürlükten kaldırılamaz veya kısıtlanamaz.

Sporcuların Dopingle Mücadele Hakları

Fırsat Eşitliği
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları ve Uluslararası Standartlarda belirtildiği gibi Sporcular, temiz spor ortamında antrenman yapma ve müsabakalarda en yüksek düzeyde performans göstermek için fırsat eşitliği hakkına sahiptir.
Hakkaniyete uygun ve adil doping kontrol programları
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları, Doping Kontrolü ve Soruşturmalara İlişkin Uluslararası Standartlar, İmza Sahipleri Tarafından Dünya Dopingle Mücadele Kurallarıyla Uyumluluğa İlişkin Uluslararası Standartlarda belirtildiği gibi Sporcular, Kurallara ve Uluslararası standartlara uygun olarak doping kontrol sürecinde uygulanan hakkaniyete ve adil doping kontrol programlarına sahip olma hakkına sahiptir.
Tıbbi tedavi ve sağlık haklarının korunması
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları 4.4 Maddesinde belirtildiği gibi,en; Sporcular, doping yoluyla sağlıklarını tehlikeye atan fiziksel veya duygusal her türlü baskıdan kurtulma hakkına sahiptir. Sporcular, Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnalarına İlişkin Uluslararası Standartlar uyarınca Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnası onayı (tıbbi bir durumu olan sporcuların yasaklanmış bir maddeyi veya yasaklanmış bir yöntemi kullanmalarına tedavi amacıyla izin verilmesi) alma hakkına sahiptir.
Adil Yargılanma Hakkı
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları 8. ve 13. Maddeleri, Sonuçların Değerlendirilmesine İlişkin Uluslararası Standartlarda belirtildiği gibi; Sporcular adil, tarafsız ve bağımsız bir duruşma kurulu tarafından makul bir süre içinde adil yargılanma hakkı ve özellikle kararın gerekçelerinin açıklanmasını içeren gerekçeli karar dahil olmak üzere adalet hakkına sahiptir. İtiraz sürecinde bir sporcunun adil, tarafsız, operasyonel ve kurumsal olarak bağımsız bir duruşma heyetinde masrafları sporcuya ait olmak üzere bir avukat tarafından temsil edilme ve zamanında yazılı, gerekçeli bir karar alması hakkı vardır.
Hesap Verebilirlik İlkesi
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları, İmza Sahipleri Tarafından Dünya Dopingle Mücadele Kurallarıyla Uyumluluğa İlişkin Uluslararası Standartlarda belirtildiği gibi; Sporcular, üzerlerinde yargı yetkisi bulunan herhangi bir dopingle mücadele kuruluşunun eylemlerinden veya ihmallerinden ilgili uyumluluk sistemleri aracılığıyla sorumlu tutma hakkına sahiptir ve bir sporcu, var olduğuna inandıkları herhangi bir uyumluluk sorununu ilgili personele veya bir dopingle mücadele kuruluşuna bildirebilir.
İhbarcıların Hakları
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları Madde 2.11 gereği Sporcular, diğer sporcuların, sporcu destek personelinin ve diğer kişilerin herhangi bir olası doping davranışını veya dopingle mücadele kuruluşlarının herhangi bir uyumsuzluğunu bildirmek için anonim (isimsiz) bilgi paylaşım mekanizmasına erişme hakkına sahiptir. Sporcular, olası dopingle mücadele kural ihlallerini veya uyumsuzluklarını bir ihbar mekanizması aracılığıyla bildirme ve onları ihbardan caydırmaya yönelik tehditlere veya vazgeçirme amaçlı eylemlere maruz kalmaktan korunma hakkına sahiptir.
Eğitim Hakkı
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları Madde 18, Eğitime İlişkin Uluslararası Standartlar gereği Sporcular, Dopingle Mücadele Kuruluşlarından Dopingle Mücadele Eğitimi ve bilgi alma hakkına sahiptir.
Kişisel Verilerin Korunması
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları Madde 5.5 ve 14.6, Özel Hayatın ve Kişisel Verilerin Korunmasına İlişkin Uluslararası Standartlarda belirtilen Sporcular, kişisel bilgilerinin işlenmesi hakkında bilgilendirilme, bir kopyasına erişme ve artık dopingle mücadele amacına hizmet etmediğinde silinmesini talep etme hakkı da dahil olmak üzere, veri toplayan, kullanan ve paylaşan Dopingle Mücadele Kuruluşları tarafından adil, yasal ve güvenli bir şekilde kişisel verilerinin işlenmesi hakkına sahiptir.
Tazminat Hakkı
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları Madde 10.11 kapsamında bir Sporcu, dopingle mücadele kuralını ihlal ederek söz konusu Sporcuyu zarara uğratmış olan başka bir Sporcudan veya Kişiden tazminat talep etme hakkına sahiptir. Tazminat takibi, Dünya Dopingle Mücadele Kuralları dışında, Sporcunun kendi ülkesindeki tüm yasa veya yönetmeliklere uygun olacaktır. (Dünya Dopingle Mücadele Kuralları Madde 10.10) Bir Dopingle Mücadele Kuruluşu tarafından yaptırım uygulanan Sporcudan geri alınan herhangi bir para ödülü, Dopingle Mücadele Kuruluşunun makul çabalarına tabi olarak, kural ihlalinde bulunan Sporcu müsabakaya katılmamış olsaydı bu ödülü almaya hak kazanacak Sporculara yeniden dağıtılacaktır. (Dünya Dopingle Mücadele Kuralları Madde 10.11)
Himaye Edilen Kişilerin Hakları
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları Madde 14.3.7 kapsamında Himaye Edilen Kişi olarak tanımlanan Sporcular, kusurlarının değerlendirilmesi de dahil olmak üzere yaşları veya hukuki ehliyetlerinin bulunmaması nedeniyle daha fazla korumaya sahip olacak ve kişinin kimliği ve ihlaline ilişkin bilgiler kamuoyuna ilan edilmeyecektir.
Doping Kontrolü Sırasındaki Haklar
Doping Kontrolü ve Soruşturmalara İlişkin Uluslararası Standartlar kapsamında, bir Sporcunun, doping kontrolünde örnek alımına tabi olduğunda, Doping Kontrol Görevlisinin kimliğini görme, sorma ve/veya Örnek alım süreci hakkında ek bilgi, Örnek almaya yetkili kuruluşun ismi, Örnek alımının türü ve Örnek alımından önce uyulması gereken koşullar hakkında bilgilendirilme hakkı, idrar örneği verebilmek için sıvı tüketme hakkı (Analiz için Uygun Özgül Ağırlık gerekliliğini karşılayan bir Örnek vermemişlerse), bir temsilcinin eşlik etme hakkı, geçerli nedenlerle Doping Kontrol İstasyonuna girişi erteleme hakkı, hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirilme hakkı, süreçle ilgili her türlü endişeyi belgeleme hakkı ve Örnek Alma Oturumu kayıtlarının bir kopyasını alma hakkı.
B Örneği Analizi Talep Etme Hakkı
Dünya Dopingle Mücadele Kuralları Madde 7.2 ve 7.4.5 ve Sonuçların Değerlendirilmesine İlişkin Uluslararası Standartlar kapsamında bir Sporcunun, Yasaklı Madde veya Yasaklı Yöntem için A Örneğinin analiz sonucu pozitif çıktığında, B Örneğinin belirlenen süre sınırları içinde analiz edilmesini ve B Örneğinin açılışında hazır bulunmasını veya katılamayacaklarsa bir temsilcisinin hazır bulunmasını veya ilgili adına bağımsız bir Kişinin şahitliğinde bulunmasını talep etme hakkı vardır. (Sonuçların Değerlendirilmesine İlişkin Uluslararası Standartlar, Laboratuvarlara İlişkin Uluslararası Standartlar) B Örneği analiz sonucunun A Örneği bulgusunu doğrulamadığı durumlarda, Geçici Olarak Askıya Alınan Sporcunun, koşullar izin verdiği takdirde, mevcut müsabakaya ve Uluslararası Federasyonun ilgili kurallarına bağlı olarak sonraki Müsabakalara katılmasına izin verilir. Bir Takım Sporunda, eğer takım hala Turnuvaya devam ediyorsa, Sporcu gelecekteki Müsabakalara katılabilir.
Diğer hak ve özgürlükler
Mevcut bir hak veya özgürlük, yalnızca bu metinde yer almaması veya kısmen yer alması nedeniyle yürürlükten kaldırılamaz veya kısıtlanamaz.

Bu metinde yer alan bilgiler, Dünya Dopingle Mücadele Kuralları veya Uluslararası Standartların uygulanmasını değiştirmez ya da sporcuların bu kurallar ve standartlar kapsamındaki sorumluluklarını etkilemez.

Dünya Dopingle Mücadele Kuralları ve Uluslararası Standartlarda sporcu hakları detaylı olarak yer almaktadır.